แตนเบียน สายพันธุ์ Cephalonomia tarsalis (Ashmead) แมลงศัตรูธรรมชาติ ของแมลงศัตรูพืช
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cephalonomia tarsalis (Ashmead) (Hymenoptera : Bethylidae)
ชื่อเดิม : Ateleopterus tarsalis
ชื่อพ้อง : Cephalonomia carinata, Cephalonomia kiefferi
รูปร่างลักษณะ ชีวประวัติ และอุปนิสัย
ตัวเต็มวัย มีขนาดลำตัวยาว 1.2-1.9 มิลลิเมตร ตัวเต็มวัยเพศเมียจะต่อย (ปล่อยพิษ) หนอนหรือดักแด้ของมอดฟันเลื่อยทำให้เป็นอัมพาต หลังจากนั้นจะวางไข่ 2 ฟอง ตรงส่วนอกของเหยื่อ ซึ่งไข่ 2 ฟองนี้ฟองหนึ่งเป็นเพศเมีย อีกฟองเป็นเพศผู้ ไข่ จะฟักเป็นตัวหนอนภายใน 1 วัน หลังจากนั้น หนอนของแตนเบียนจะดูดกินน้ำเลี้ยงจากเหยื่อประมาณ 4 วัน จึงสร้างใยหุ้มตัว และเข้าดักแด้ ประมาณ 10 วัน ตัวเต็มวัยจึงออกสู่ภายนอก ตัวเต็มวัยเพศเมียมีชีวิตอยู่นาน 35 วัน วางไข่ประมาณ 85 ฟอง ตัวเต็มวัยเพศผู้มีชีวิตอยู่นานเพียง 6 วัน ตัวเต็มวัยไม่กินอาหาร แตนเบียนสามารถเติบโตได้ในช่วงอุณหภูมิ 17.5-32.5 ºC แต่อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโต และมีโอกาสรอดชีวิตในระยะหนอนที่ดีอยู่ในช่วงอุณหภูมิ 20-30 ºC โดยทั่วไปแตนเบียนตัวแม่หากไม่ได้รับการผสมพันธุ์จะออกลูกเป็นเพศเมียทั้งหมด แต่ถ้าได้รับได้ผสมพันธุ์จากเพศผู้ รุ่นลูกที่ออกมาจะมีทั้งเพศผู้และเพศเมีย
ภาพ – แตนเบียน สายพันธุ์ Cephalonomia tarsalis (Ashmead) เพศผู้ เพศเมีย
เขตการแพร่กระจาย
ทั่วโลก
แมลงอาศัย
มอดฟันเลื่อย Oryzaephilus surinamensis Linnaeus
-*-*-*-*-*-
แตนเบี้ยน ที่พบนในประเทศไทย
แตนเบียน ที่เป็นศัตรูธรรมชาติของแมลงศัตรูผลิตผลเกษตร ที่พบในประเทศไทยระหว่างปี 2542-2547 มี 21 ชนิด จาก 7 วงศ์ ดังนี้ Chalcididae, Eurytomidae, Pteromalidae, Eulophidae, Evaniidae Braconidae และ Bethylidae แต่ชนิดที่สำคัญและพบมากคือ Bracon hebetor, Anisopteromalus calandrae, Theocolax elegans, Proconura minusa, P. caryobori, Cerocephala dinoderi, Lariophagus distinguendus, Cephalonomia tarsalis และ Holepyris sylvanidis
ชนิดวงศ์ของแตนเบียน ที่พบในประเทศไทย ดังนี้
Family : Chalcididae
Species : Proconura minusa Narendran*, Proconura caryobori (Hanna)*, Antrocephalus mitys (Walker), Notaspidiella clavata Narendran & Konishi, Notaspidium thailandicum Narendran & Konishi, Hockeria spp. (3 species)
Family : Eurytomidae
Species : Eurytoma sp.
Family : Pteromalidae
Species : Theocolax elegans (Westwood)*, Cerocephala dinoderi Gahan*, Anisopteromalus calandrae (Howard)*, Lariophagus distinguendus (Förster)*
Family : Eulophidae
Species : Aprostocetus (Tetrastichodes) hagenowii (Ratzeburg)
Family : Evaniidae
Species : Evania sp.
Family : Braconidae
Species : Bracon hebetor Say*
Family : Bethylidae
Species : Cephalonomia tarsalis (Ashmead)*, Cephalonomia sp., Plastanoxus sp., Holepyris sylvanidis (Brèthes)*, Holepyris sp.
-*-*-*-*-*-
ที่มา : PDF แมลงที่พบในผลิตผลเกษตร และการป้องกันกำจัด โดย กองวิจัยและพัฒนาวิชาการหลักการเก็บเกี่ยว และแปรรูปผลิตผลเกษตร – กรมวิชาการเกษตร
