‘เลือกผิดเสียทั้งเงิน ทั้งเวลา’ วิธีเลือกปั๊มน้ำใช้ในการเกษตร
ปัจจัยในการทำเกษตรนั้นก็คือ “น้ำ” ปั้มน้ำที่เหมาะสมกับการเกษตรจึงมีส่วนสำคัญมากในการเลือกใช้ให้เหมาะสม ปั๊มน้ำในงานเกษตร ที่ใช้สำหรับการสูบน้ำนั้น จะอยู่ 2 ประภทใหญ่ๆ คือ
1. เครื่องยนต์ใช้น้ำมัน สำหรับหมุนส่งกำลัง (ซึ่งบางคนอาจจะเรียกว่าเครื่องสูบน้ำ)
2. ปั๊มน้ำที่ใช้มอเตอร์ไฟฟ้า (ที่มีอยู่ทั่วไปก็ได้แก่ ปั๊มหอยโข่ง เป็นต้น)
1. ปั๊มน้ำเครื่องยนต์
– ขนาด 5 – 7HP ( เครื่องยนต์เบนซิน ) จะสูบน้ำได้เฉลี่ย = 20,000-50,000 ลิตร/ชั่วโมง
– ขนาด 8 – 12HP (เครื่องยนต์ดีเซลขนาด)จะสูบน้ำได้เฉลี่ย = 20,000-50,000 ลิตร/ชั่วโมง
** ปริมาณน้ำอาจแปรผันตามอัตราเร่ง
2. ปั๊มน้ำมอเตอร์ไฟฟ้า
– ขนาด 2 HP จะสูบน้ำได้เฉลี่ย = 25,000-30,000 ลิตร/ชั่วโมง
ซึ่งการเลือกขนาดของปั๊มน้ำ นั้น ต้องคำนึงถึง 2 ส่วนหลักคือ
1. ปริมาณการจ่ายน้ำ(Q)
ปริมาณน้ำที่ต้องจ่ายในแต่ละครั้ง เช่นถ้าต้องการจ่ายน้ำครั้งละ 1 โซน Q = 6 ลบ.ม./ชม.
2. แรงดันน้ำ(H)
ในพื้นที่ขนาดเล็ก ใช้ท่อเมนไม่เกิน 100 เมตร จะต้องการแรงดันน้ำ H = 25 เมตรเป็นค่ามาตรฐาน
ซึ่งแน่นอนว่า ในบางพื้นที่ที่มีขนาดใหญ่ อาจจะต้องใช้ท่อเมนย าวเกิน 100 เมตร ก็จำเป็นที่จะต้องเพิ่มค่าแรงดันมาตรฐาน (H = 25) ขึ้นอีก เท่ากับ 4 เมตรทุกๆระยะท่อเมน 100 เมตร โดยใช้สูตรคำนวณคือ H + (4 x 300) /100
ตัวอย่างเช่น
ระยะท่อเมน 300 เมตร ดังนั้นแรงดันน้ำที่ต้องการ คือ (H) = 25 + ( 4*300/100 ) = 25 + 12 = 37 เมตร
แต่หากเป็นพื้นที่ลาดชัน จะต้องเพิ่มค่าแรงดันมาตรฐาน( H = 25 )ขึ้ นอีกเท่ากับระดับความสูงระหว่างพื้นที่กับปั๊มน้ำ เช่น พื้นที่เป็นเนินสูง 5 เมตร ดังนั้นแรงดันน้ำที่ต้องการ ( H ) = 25 + 5 = 30 เมตร
ในการเลือกปั๊มน้ำควรเพิ่มค่าแรงดันน้ำ ( H ) ขึ้นอีก 30% เพื่อชดเชยแรงดันน้ำที่สูญในระบบ(Head Loss)
หน่วยวัดกำลังของมอเตอร์มี 2 ลักษณะ คือ HP ( แรงม้า ) และ Watt ( วัตต์ ) ( โดย 1 HP = 750 w / 0.75 kw )
การเลือกซื้อปั๊ม
1. ต้องรู้รายละเอียดการใช้น้ำ เช่น ปริมาณน้ำและแรงดัน
2. ปั๊มน้ำมีวัสดุหลากหลาย ซึ่งมีความเหมาะสมในการใช้งานต่างกันเช่น ดูดน้ำเสีย ดูดสารเคมี หรือดูดน้ำประปา เรพาะฉะนั้น ควรเลือกปั๊มน้ำให้เหมาะสมกับการใช้งาน
3. เลือกขนาดของปั๊ม ในการเลือกปั๊มต้องดูว่าปั๊มสามารถจ่ายปริมาณน้ำได้มากแค่ไหนเพียงพอกับการใช้งานหรือไม่ การเลือกปั๊มน้ำการเกษตร และที่แรงดันน้ำที่ต้องการ เช่น ปริมาณน้ำ 280 ลิตร/นาที หรือ 30 m3 / h (ลูกบาศก์เมตร / ชั่วโมง) แรงดัน5บาร์(10 m=1bar ) ระยะทางส่ง50เมตรเท่ากับ 5บาร์ ขนาดมอเตอร์ 220 V.หรือ380 V (Volt แรงดันไฟฟ้าที่จ่ายเข้ามอเตอร์) 50 Hz. (Hertz ความถี่ไฟฟ้าที่มอเตอร์ใช้) 400 W. (Watt กำลังไฟฟ้าที่มอเตอร์ใช้) 1.6 A. ( Amp กระแสไฟฟ้า ที่มอเตอร์ใช้)
ตัวอย่างการเลือกปั๊มน้ำการเกษตรครอบคลุมพื้นที่ 5ไร่ (8,000 ตารางเมตร)
ในที่นี้จะคำนวณระบบเพื่อหาขนาดของปั๊มน้ำ การเลือกปั๊มน้ำการเกษตร โดยกำหนดว่าเป็นสวนเกษตรผสมผสานมีการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ร่วมกัน
ข้อควรระวังก่อนติดตั้ง
1. ระวังสายไฟในกรณีที่มีการเคลื่อนย้ายตำแหน่งปั๊ม
2. ควรใช้งานสูบภายในขอบเขตของกำลังและสเปคของเครื่อง
3. ควรต่อสายดินและติดตั้งคัตเอาท์
4. ควรใช้ท่อที่แข็งแรง เพื่อป้องกันท่อตีบหรือบิดงอ ในขณะสูบน้ำ
5. ระวังอย่ าให้โดนฝนเพราะจะทำให้อายุของปั๊มสั้นลง
6. ตรวจสอบซีลหลังต่อท่อว่ามีรอยรั่วหรือไม่
7. ระดับของตัวปั๊มจะต้องสูงกว่า ท่อดูดเสมอ
8. ท่อดูดจะต้องใส่ฟุตวาล์ว(หัวกะโหลก)และอาจจะใส่ตัวกรองน้ำร่วมด้วย
9. ปลายท่อดูดจะต้องจมอยู่ในน้ำและควรห้างจากก้นบ่อและผนังข้างบ่อไม่น้อยกว่า 1.5 เท่าของเส้นผ่าศูนย์กลางท่อดูด
10. ติดวาล์วกันน้ำย้อนและประตูน้ำ ที่ท่อด้านจ่ายเหนือปั๊มน้ำ
11. หากมีการแก้ไขระหว่างเครื่องทำงาน ให้ดับเครื่องก่อนทุกครั้ง
แหล่งข้อมูล kwaithongaec
